DİŞ ÇÜRÜKLERİNDE BESLENMENİN ÖNEMİ

Ağız ve diş sağlığı iyi beslenmenin göstergelerinden biridir. Diş sağlığını etkileyen birçok etmen olabilmesine rağmen beslenme bu konuda önemini her zaman korumaktadır.

Çürüklerin nedenleri nelerdir? Dişlerinizi nasıl koruyabiliriz? Yenilen şekerli besinler ile diş çürükleri arasında bir bağlantı olduğu yıllardır bilinmektedir. Ancak diş çürüklerinin gelişmesi ve gelişmemesi birçok faktöre bağlıdır. Genetik özellikler, tükürük miktarı ve akışı önemli faktörler arasındadır.

Çürük oluşum süreci, karbonhidratların (şeker ve nişasta) asit yapmak üzere ağzınızda ki bakterilerle karışması sonucu başlamaktadır. Ağzınızda bakterilerin oluşturduğu asitler diş minesini aşındırarak diş çürüklerine neden olur.

Diş çürüğü yaygınlığı, şekerin kullanılma sıklığına ve formuna bağlı olarak artar. Bu iki faktörün önemi yapılan bir araştırma sonucu ortaya konmuştur. Denekler, diş çürümeleri başlangıç aşamasında olan kimselerden seçilmiştir ve bunlar 4 guruba ayrılarak aşağıdaki diyetler uygulanmıştır: Birinci guruba normal diyet; ikinci guruba normal diyete ek, şeker solusyonu; üçüncü guruba, ekmekleri içerisine şeker; dördüncü guruba da öğünler arasında şekerli tatlılar verilmiştir. Sonuç olarak birinci gurup hariç diğer üç guruptaki deneklerin diş çürüklerinde artma görülmüştür. Öğünler arasında verilen tatlılar asgariye indirildiğinde diş çürüklerinde yine artma görüldüğünden şekerin miktarının değil şeklinin önemli olduğu anlaşılmıştır. Bu tatlılar tamamen kaldırıldığında diş çürüklerinde azalmalar olmuş, ikinci ve üçüncü gurupta ise son guruba karşın daha az çürüme meydana gelmiştir.

Önemli olan bir noktada ne sıklıkla ve ne kadar süre ile dişlerinize temasta olduğudur. Öğün aralarında ne kadar sık karbonhidratlı besin tüketiyorsunuz? Sert şekerlemeler veya pestil türü emerek uzun sürede tüketilen besinler bakterileri daha çok besler ve çürümeyi artırır.

Diş çürüğüne karşı oluşturulacak ilk savunma, plağın fırçalama ve diş ipi ile temizlenmesi ve besinin ağızda bekleme süresinin sınırlandırılmasıdır. Yemek sonrası su içmek, yiyecek parçacıkları ve şekerlerin ortamdan uzaklaştırılmasına ve ferahlamaya yardımcı olur. Ancak bu uygulamalar ağzınızda ki bakterileri azaltmaz.

DİŞ SAĞLIĞI İÇİN ÖNERİLER:

*Günde iki kez dişlerinizi fırçalayın ve günlük bakımını yapın.

*Düzenli olarak diş hekiminize kontrole gidin.

Karbonhidratlı yiyecekler günde üç öğün alınmalı, yemek aralarında sık sık şekerleme ve benzeri maddeler alınmamalıdır. Fakat ara öğünlerde bir şeyler yenmesi önlenemiyorsa alınan yiyecekler şekerleme yerine meyve ve sebze olmalıdır. Böylece diyette temizleyici özelliği olan yiyeceklere daha fazla yer verilmelidir

*Havuç, elma gibi sert ve lifli gıdalar dişeti dokusu üzerinde temizleyici etki yaparken, sürekli püre, muhallebi gibi yumuşak gıdaların yenmesi dişeti dokusunun dayanıksız olmasına sebep olur.

* Yer fıstığı, fosfat ve kakao, tannik asit içeriği ile ağız sağlığının korunmasına yardımcı olur.

* Şekersiz veya ksilitol, karbamid, bikarbonat, flor, kalsiyum ve fosfat içeren sakızlar da tükürük akışını hızlandırarak plak birikimini azaltır ve diş çürümelerini engeller.

*Kalsiyum , A,B,C ve D vitaminleri de önemlidir. Kalsiyum dişleri kuvvetlendirir. Kalsiyumun kullanılabilirliği için D vitaminini ihtiyaç vardır.

*B vitamini eksikliğinde , ağız dokularında hassasiyet ve dişleri çevreleyen dokularda çabuk bozulma görülebilmektedir.

*C vitamini eksikliği ise yine kireçlenme bozuklukları ve dişetlerinde kanamalara yol açan bazı hastalıklara sebep olur.

DİŞ ÇÜRÜKLERİNİ ARTIRAN BESİNLER:

* Şeker: Şeker yenildikten sonra dişlerin temizlenmesini gerektiren bir maddedir. Şekerli gıdalar, karamel ya da öksürük şurubu, formu ne olursa olsun dişlere yapışarak, boşlukları doldurarak bakteri üremesine açık bir ortam oluşturur.

* Nişastalı Gıdalar: Nişasta kompleks karbonhidratlar içerir. Ağızda sıkışan ufacık bir parça ekmek ya da patates milyonlarca bakteriyi beslemektedir. Poğaça, kurabiye gibi hamurişlerinden uzak durulmalıdır.

* Gazlı içecekler: Fazla şeker içermektedirler. Ayrıca diş minesini aşındıran fosforik ve sitrik asitler içerirler. Enerji içecekleri, çok şekerli çaylar ve limonatalar da çürüğü hızlandırır.

* Alkol: Ağız kurumasına neden olur. Böylece hızla plak oluşur.