HER YÖNÜYLE ARALIKLI ORUÇ DİYETİ
Sağlıklı beslenme ve zayıflama çok uzun süredir popüler konular bu yüzden her sene farklı bir diyet çeşidinin ismini duyuyoruz. Ve hangi diyet bana uygun diye kafalar gitgide daha çok karışıyor. Aralıklı oruç sisteminin ise mantığı uzun süre öncelere dayanıyor.
M.Ö. 500’lü yıllardan beri orucun veya açlığın epilepsi tedavisi için kullanıldığı biliyor. Hipokrat’ın ise “Eğer vücut temizlenmezse, ne kadar çok beslerseniz, hasta o kadar çok zarar görür. Bir hasta çok zengin beslendiğinde, hastalık da beslenir. Herhangi bir fazlalık doğaya karşıdır.” Olarak görüşleri olduğu bilinmektedir. Birçok dinin de parçası olan oruç, yakın geçmişte “Doğa Kürü” olarak da popülerlik kazanmıştır.
Günümüzde ise aralıklı oruç yeni bir diyet çeşidi mi? Yoksa bir arınma mı? Nasıl değerlendirilmeli?
Aralıklı oruç yönteminin pek çok yöntemi var. Bunlardan bir tanesi ise “aralıklı açlık” dır. Aralıklı açlık ağırlık kaybı, kan değerlerinde iyileşme ve ömrü uzatma amacı taşımaktadır. Aralıklı açlığın farklı yöntemleri vardır ve bu yöntemlerin her biri etkili bir sonuç doğurabilir. Ancak hangisinin daha etkili olduğu, kişiden kişiye göre değişmektedir. En bilinen 3 yöntemi, 16/8 açlık, 5:2 ve 24 saatlik oruç diyetidir.
16/8 açlık yöntemi; her gün yaklaşık 16 saat aç kalmayı ve diyetin biraz kısıtlanması ile günde 8 saat yemek yeme planını kapsar. Bu sisteme alışmak zaman alabileceğinden önce 12 saat açlık süresi ile başlayıp 14 ve 16 saat olarak ilerlenebilir. Bu yöntemi uyguladığınızda, akşam yemeğinden sonra herhangi birşey
yenilmez ve kahvaltı öğünü son yemek yenilen saatten sonraki 16. saatte yapılır. Açlık penceresinde su, kahve (şekersiz-kremasız), maden suyu veya çay (şekersiz) tüketilebilir. Bu, açlık seviyesini düşürmek için de yararlı olur. Bazı çalışmalarda erkeklerde 16 saat ve kadınlarda 14 saat açlığın daha uygun olduğu belirtilmiştir.
5: 2 diyeti; haftada 5 gün yemek yemeyi, haftada 2 gün enerji alımını 500-600 kkal‘ye düşürmeyi hedeflemektedir. Açlık günlerinde, kadınların 500 kalori ve erkeklerin 600 kalori almaları tavsiye edilir. Haftanın 5 günü dışında, örneğin salı ve cuma günleri iki küçük öğün yenilmesi önerilir. Bununla beraber 5: 2 diyetinin etkinliğini ölçen çok fazla çalışma yoktur.
Aralık oruç diyetlerinin mantığı nedir?
4-24 saatlik aşamada vücut enerji için depolarını kullanıp yapım durumundan yıkım durumuna geçer. Kan şekeri ve insülin hormonu seviyeleri düşer. Bu aşamada glikoz hala vücut ana yakıt kaynağı olduğundan, metabolizma kan şekerini “normal” seviyede (yaklaşık 70–120 mg / dL) tutmak için karbonhidrat depolarındaki yeteri kadar karbonhidratı parçalamaya çalışır. Bu depo boşalmaya başladığında, gerekli enerjiyi elde etmek için yağ depoları ve keton cisimleri kullanılmaya başlar. Bu sayede fazla olan yağ dokularında azalma görülür. Vücudun yağ depolarını kullanma geçmesi karaciğerdeki karbonhidrat deponuzun (glikojenin) ne kadar dolu olduğuna bağlıdır.
Aralıklı oruç beslenme şeklinde sağlıklı beslenme çerçevesinden istediğiniz yiyecekten istediğiniz kadar yiyebilirsiniz. Fakat genel prensip olarak gece 16 saat hiçbir şey yemeyeceksiniz. En doğru saat planlaması, biyolojik saatimize göre Güneş’in batışıyla yeme işlemini bitirmek olacaktır. Eğer zayıflamak için bu beslenme şeklini seçecekseniz yine de yediğiniz miktarlara dikkat etmeniz de yarar var.
Kimler için aralıklı oruç diyeti uygun OLMAZ?